VICO, SCILLA EN CHARYBDIS

Eigenlijk nogal per ongeluk belandden we in het bergdorp Vatolla (nog net zicht op zee), waar zich de Fondazione Giambattista Vico bevindt. Ik ben afgestudeerd op de geschiedsfilosoof Vico en vond het bijzonder om in het huis te staan waar hij zeven jaar bijles heeft gegeven aan de kinderen van een van de Spaanse bezetters van Napels, de edelman Vargas. Sindsdien draag ik een T-shirt met de tekst: “De mens begon in het bos, toen kwamen de hut, het dorp, de stad en uiteindelijk de universiteit…” Volgens Vico zal elke cultuur wel weer eindigen in het bos. De bij ons veel bekendere Hegel en Marx hebben zich aan zijn denken gelaafd, al hebben ze dat vrijwel nooit toegegeven. De volgende gedachte kwam logisch bij mij op: Luxor, Athene, Rome, Wenen, Berlijn en Tripoli beloofden een (meestal) duizendjarig rijk maar haalden het bij lange na niet. Ze gingen ‘Vichiaans’ ten onder. Nu Athene en Rome in het modern Europa opnieuw onder dreigen te gaan, is het moment gekomen voor de underdog om het stokje over te nemen. Die hele Italiaanse eenwording was toch al niet gewenst, dus waarom geen herkansing voor het koninkrijk van de twee Siciliën? Een lofzang op handwerk, los van het arrogante, industriele Noorden dat er niks van bakt dezer dagen. Leve de landbouw, de wijn, de sardine en de zwaardvis. Eten, drinken, leven en gewoon voor jezelf zorgen. Na Rome de zondvloed, maar niet in het Zuiden van Italië. Eindelijk weer terug naar de kern: onafhankelijk arm en gelukkig. Arm? Met een beetje fantasie wordt het nieuwe rijk de 'hub' van Afrika, en dan... Ze kijken wel raar op als ik het hier voorstel, al hebben ze, in tegenstelling tot Nederland, wel van Vico gehoord.

Scilla & Charybdis

De onderwereld bestaat. We hebben het zelf gezien. In Scilla heerst het monster uit de mythologie en zij (het is een vrouw) concurreert nog steeds met Charybdis aan de overkant. De zee kolkt, braakt wit schuim, slaat rotsen kapot, dringt huizen binnen, vaagt boten weg, huilt de hele nacht van woede. Hier valt niet te varen en niet te spotten. Wat de mens ook kiest, Scilla of Charybdis, hij zal lijden. Onze regen en drup zijn kinderspel. Hier is het dood en dood. Poseidon en Neptunus kijken hoe de nietige mens zich wapent met luiken en touw. Maar wij weten het zeker: de goden van de natuur zijn hier machtiger dan die van de kerk. Orakels worden serieuzer genomen dan weersvoorspellingen. Koffiedik kijken is bittere ernst, net als de taal van dierlijke ingewanden. Primitief? Wij lagen te rillen in ons bed en probeerden ons Odysseus voor te stellen. Intussen keken we naar “The Gladiator”, maar dat hielp niet. 

Isola Bella, Taormina, Italy

    

MEDITERRAANSE INGREDIENTEN:

We zakken langzaam de laars van Italië af en het eten wordt eenvoudiger. Simpele eerlijke ingrediënten die eigenlijk allemaal aan de Slow Food filosofie voldoen. Zo komen we in het dorp Vatolla, waar Mark zijn liefde voor Vico weer ontdekt, een zoete, rose ui tegen, geroemd om zijn  afrodisische eigenschappen, die zo zacht van smaak is dat je hem ook rauw kunt eten. En aangezien de economie van dit dorp ook een oppepper kan gebruiken, proberen ze met deze ui de Igp ( bij ons Beschermde Geografische Aanduiding) status te krijgen, waardoor ze deze ui ook buiten hun gebied kunnen promoten. Ietsje zuidelijker komen we alweer een dorp tegen dat beroemd is om zijn uien, Tropea. Deze keer rode, die ook zoet zijn, die je rauw kunt eten , die barsten van de vitaminen en mineralen en vooral goed zijn tegen hart en vaatziekten …Toen we in de kleine Osteria Le Volpi e l'Uva naar de voetbalwedstrijd Milan - Juventus keken, kregen we deze heerlijke frittata! 

- Snij een kilo rode, zoete uien in ringen en laat deze in ruim olijfolie op laag vuur zacht      worden; af laten koelen

- klop 4 eieren in een kom, voeg 1 eetlepel geraspte parmesaanse kaas toe, de gebakken rode ui,  zout en peper

- in een braadpan met deksel op een laag vuurtje gaar laten worden, warm, lauw of koud eten.

Tropea uien

Inmiddels zijn we de straat van Messina overgestoken en in Sicilië aan het genieten van de mooiste vissen, pasta’s , sinaasappels en citroenen. In een klein restaurant in Taormina, La Piazzetta, kregen we een heerlijk zomers vegetarisch gerecht , waarvan de gastvrouw met veel plezier het recept verklapte, alleen de hoeveelheden moet je zelf een beetje gokken.

Timballo di mozzarella con fiori di zucchine:

-       was de courgette bloemen en droog ze goed af.

-       Vet kleine ovenvaste bakjes in en leg de bloemen naast elkaar in de bakjes, laat ze over de rand  uitsteken.

-       Snij mozzarella in blokjes en meng deze met kappertjes, verse basilicum, zout en peper en vul de bakjes tot de helft met deze vulling, vouw de bloemen die uitsteken dicht.

-       Verwarm deze bakjes 15 min. au bain marie, zodat de mozzarella een beetje gesmolten is, haal ze uit het water.

-       Snij ontvelde tomaten in blokjes en meng deze met olijfolie, basilicum, zout en peper en leg deze vulling op de mozzarella, goed aandrukken en voorzichtig de bakjes op een bordje omkeren.

Interessant nieuws dat wij van onze Siciliaanse vrienden te horen kregen is dat er sinds 8 december 2011 een nieuwe wet is die bepaalt dat alle vis die rauw gegeten gaat worden ten minste 24 uur op -20 graden of 15 uur op -35 graden gekoeld moet zijn om alle parasieten te doden. En die arme vissers met hun mooie gekleurde vissersbootjes moeten  met hun ‘wilde vangst’ kunnen bewijzen dat er geen parasieten in hun visgronden leven. Ben benieuwd of dat lukt op Sicilië….

Scilla, Italy

Onder de Etna

Er zijn nog maar heel weinig levende vulkanen in de wereld en de Etna is misschien wel de beroemdste. Als je een tijdje in Catania verblijft merk je pas hoe de Etna de bevolking in zijn ban heeft. De vraag rijst waarom de mens zich bewust vestigt onder een permanente bedreiging. De berg rommelt, beweegt, spuwt vrijwel wekelijks as en lava, ontploft regelmatig nog veel heftiger waardoor huizen en boomgaarden worden weggevaagd, maar het deert de bewoners niet. Integendeel, ze zeggen dat ze dankzij de Etna het leven begrijpen: onvoorspelbaar en onrechtvaardig en dus moet je de dag plukken. Het gevolg is een combinatie van laissez faire en van nerveuze bedrijvigheid. Een paar uur per dag handelen en regelen en verder vooral zitten en genieten. Het is absoluut geen luiheid, eerder het aanvaarden van het noodlot. De economische crisis wordt vooral geweten aan Rome en aan het Vaticaan. Bij de kerk zou alle ellende beginnen. Witwassen, omkopen, chantage? Dat lijkt voor buitenstaanders misschien van de mafia te komen, maar de echte mafia zit niet in Palermo. Die staat aan het roer in de politiek of is lid van een bisschoppelijk college. Daar kan de burger niet tegenop en er is dus niets aan te veranderen, zegt onze vriend Michele, die zich daarom als advocaat maar heeft teruggetrokken tussen citroenbomen en broccolivelden. Opstand? Nee hoor, daar moeten de Italianen niet aan denken. Alsof revolutie oprechte politici voortbrengt… Pro forma hier en daar een staking, het oprichten van een volksbeweging (Populo Viola), meer zit er niet in. Veel praten, nauwelijks actie, ookal is er geen werk. De crisis spelt het favoritisme en de afhankelijkheid van de machthebbers juist in de kaart. Minder banen betekent meer vriendjespolitiek. Het gaat om gunnen en in ruil daarvoor een leven lang dankbaar zijn in de vorm van ‘diensten’. Zo houden ze de Italiaan wel klein. Michele haalt fatalistisch zijn schouders op: een goed glas wijn, gitaarmuziek, een kaartje leggen, naar de Etna kijken en er een gedicht over schrijven en dan rustig sterven. Kranten zijn er nauwelijks in Catania. De buitenwereld interesseert geen hond. De zoon van Michele gaat snowboarden op de Noordhelling van de vulkaan; zijn geadopteerde zoon zeilt tegelijkertijd op de turquoise zee daaronder. De Etna stoot nog maar eens een flinke rookwolk uit om ten overvloede te bewijzen wie de baas is.  

Etna, Sicily, Italy